Krystian Lupa ze swej artystycznej perspektywy dowodzi, że nie ma nadziei. Osobiście komentuje głosem znużonym, zeźlonym, zdartym. Mówi do nas, widzów, znajdujących się w teatrze, o społeczeństwie, narodzie, cywilizacji Zachodu. O tym, że historia się powtarza i również dziś każdy przejaw działalności jest opresją, zniewoleniem, upodleniem. Samolubnym, egoistycznym, głupim samo uprzedmiotowianiem ludzi. Prowadzącym do destrukcji, rozpadu, klęski. I dzieje się to od zawsze i wszędzie. Cokolwiek, ktokolwiek się rodzi, niewinny i w swej naturze prosty, podąża, jak stado owiec w Aniele Zagłady na ucztę życia, by utknąć w jej pułapce na zawsze. Nie może się wyzwolić z uwięzienia. Życie i śmierć pozbawione są sensu. Bunt i demonstracja wolności karykaturalna, groteskowa, amoralna. Ludzie to barbarzyńcy obleczeni w nośną treść, wtłoczeni w atrakcyjną formę. Jak hitlerowcy w Hugo Bossa piękne mundury.
Dzisiejszy świat jest w agonii, martwy, przyczajony. Wampiryczny. Gotowy do zmartwychwstania. Nowego wcielenia. Jak zawsze i wszędzie. Również tu i teraz w Polsce. Genialna to wypowiedź artysty. Uniwersalna. Mądra i czuła. Plastyczna. Bogata. Wykorzystująca harmonijnie wszelkie środki wyrazu/ literatura, film, mit, poezja, rzeźba, video, performance/ dla artystycznej komunikacji w maestrii kompozycji teatralnego obrazu. Szczodrze pojemnej. Metaforycznej. Opowiadającej nieludzką historię człowieczego świata. Wplata Adama i Ewę, ich grzech pierworodny, praprzyczynę nieposłuszeństwa, od którego całe zło się zaczęło. Przemyka po doświadczeniu holokaustu, pomysłach ulepszania rodzaju ludzkiego/rasizm, eugenika/, ośmiesza śniącego sny o potędze Franka /w Polsce o Polsce i Polakach/, uzmysławia niezrozumienie tego, co się w Europie, na świecie tak naprawdę dzieje/renesansowa kolacja, obraz filmowy zniszczonego miasta na Bliskim Wschodzie/, demaskuje rytuały tożsamościowe/homoseksualizm/, ruchy emancypacyjne/ kobiet/, by pokazać hipokryzję, głupotę/dziecięcość, brak świadomości, naiwność/. Niemoc, by ten korowód samobójczej zagłady powstrzymać/kobiety grające w karty/. Bo wszystko zawodzi, zwodzi i nie działa. Szybko się wyczerpuje. Kompromituje. Zmusza do ucieczki. Na przykład na Capri. Wyspę uciekinierów: Jezusa, Lenina, Godarda, Langa, hitlerowców i proletariuszy, socjalistów, obrońców demokracji, Malapartego, Franka, kurew i gejów.
Może ciebie i mnie. W teatrze i w życiu. Na jawie i w śnie.
Aktorzy grają jak w transie, są doskonali. Scenografia zmienia się, zaskakuje, zachwyca. Pomysł łączenia filmów/wycieńczeni więźniowie obozu koncentracyjnego pojawiają się w scenie wyuzdanego seksu hitlerowca z blondynką/, synchronizacja planu żywego ze sfilmowanym hipnotyzuje i w zestawieniu z wypowiadanymi tekstami, grą aktorską wypracowuje diagnozę, tworzy wieloznaczny komunikat. Taniec proletariuszy do Symfonii Leningradzkiej Szostakowicza zdumiewa, ale jest celny. Reżyser i jego obrazy sceniczne, nastrój marazmu, zastygnięcia, zawieszenia w mentalnym więzieniu, stawiają trudne pytania, budzą silne emocje. Mocno angażują, dają do myślenia. Zwłaszcza gdy na widowni zapala się światło. Podróż w czasie i przestrzeni Malapartego staje się i widzów doświadczeniem. Drogą przetrwania, przystosowania, wędrówką przez ziemskie, ludzkie piekło. Gorzką nauką. Teatralnym katharsis. Ucieczką tak naprawdę donikąd.
W pierwszych scenach spektaklu Odyseusz w filmie Langa wraca do Itaki. Ale tak naprawdę w wielką pustkę. Świat, który opuścił, nie istnieje. Doświadczenie życiowe, wiedza, jaką zdobywał przez lata, nie przyda się do przeprowadzenia zmian w ojczyźnie. Stoi i w nicość patrzy. Wszystko było po nic. Na nic. Nie ma dalszego rozwoju akcji, brakuje pomysłu, motywacji, narracji. W podobnym stuporze pozostają bohaterowie sztuki: rozmemłane kobiety oczekujące na instrukcje, zdegenerowane towarzystwo zgromadzone w willi, niezdecydowane postacie snujące się pomiędzy światem realnym i metaforycznym jakby błądziły poza czasem, nadzy aktorzy w zbiorowym portrecie jaskiniowym gotowi do przybrania nowych szat króla, pana, władcy. I sam Lupa.
Ciekawe, po której stronie lustra dziś, my-widzowie, Polacy, Europejczycy, obywatele świata-myślimy, że jesteśmy. W którym momencie triumfu własnej bezsilności. I ofiary, i kaci walki z samym sobą. Syte nienasyceniem midasowe dzieci.
CAPRI-WYSPA UCIEKINIERÓW
na podstawie utworów KAPUTT i SKÓRA Curzia Malapartego
reżyseria, scenariusz i scenografia: Krystian Lupa
główna asystentka reżysera: Michalina Żemła
muzyka: Bogumił Misala
kostiumy: Piotr Skiba
wideo: Natan Berkowicz, Adam Suzin
pomoc dramaturgiczna, asystent reżysera: Maksym Teteruk
obsada: Karolina Adamczyk, Grzegorz Artman, Jacek Beler, Michał Czachor, Anna Ilczuk, Michał Jarmicki, Andrzej Kłak, Magdalena Koleśnik, Mateusz Łasowski, Vova Makovskyi (gościnnie), Monika Niemczyk (gościnnie), Filip Orliński (gościnnie), Halina Rasiakówna (gościnnie), Maria Robaszkiewicz, Nikodem Rozbici (gościnnie), Piotr Skiba (gościnnie), Ewa Skibińska, Julian Świeżewski, Paweł Tomaszewski (gościnnie), Wojciech Wójcik (gościnnie), Julia Wyszyńska, Michał Zieliński (gościnnie), Wojciech Ziemiański (gościnnie), Michalina Żemła, ,
statyści: Karol Helewski, Maciej Kobiela, Ignacy Martusewicz, Tomasz Mechowicki, Olaf Staszkiewicz, Mariusz Urbaniec, Filip Warot,
aktorki i aktorzy występujący w nagraniach wideo: Ryszard Abraham, Alicja Czerniewicz, Marta Fidura, Mikołaj Gajowy, Michał Iwaszkiewicz, Gustaw Kowalczyk, Natalia Pucek, Łukasz Rochna, Adam Rosa, Piotr Sędkowski, Iga Skolimowska, Julia Szewczyk, Maciej Szkutalski, Monika Szwajnos, Adam Wietrzyński
premiera: 12.10.2019
zdjęcie: Natalia Kabanow
0 komentarze:
Prześlij komentarz